Bản quyền : TBG. Cập nhật ngày :03/29/2002
Xin cảm ơn mọi ư kiến đóng góp, bài viết, tranh ảnh.
Mùa hoa cải
Vũ Vân Anh
Tôi, kẻ ham rong chơi tháng ngày, đồng ư ngay tắp lự khi tối khuya A. Minh gọi điện hỏi ngày mai có rảnh không th́ đi chụp ảnh vườn khế Bắc Biên và cánh đồng hoa cúc vàng bên Chùa Bút Tháp. Mặc dù không chắc là có chụp ảnh được không v́ sáng ra trời hơi mưa lại không có nắng nhưng 9 giờ đúng tôi vẫn có mặt ở trước cửa Nhà Hát Lớn như lời hẹn. Chỉ thấy A. Hà đă ở đó với đồ nghề trên vai và chiếc mũ xe máy ṭng teng cắm sau yên xe. A. Minh - kẻ đầu têu ra chuyến đi ngày hôm nay - và những tên khác vẫn chưa thấy đâu. Sau một hồi liên lạc đó đây. A. Hà thông báo Kiên vừa tỉnh dậy và vẫn c̣n đang bị choáng sau một giấc mộng đẹp nhưng sẽ đến đây trong ít phút và rằng chuyến đi vẫn sẽ được tiến hành rồi bỏ tôi ngồi đó chờ mọi người để đi mua đồ ǵ đó cho anh mà tôi không rơ.
***
Phải đến 10 giờ hơn chúng tôi mới khởi hành được. Làng khế Bắc Biên, nơi chúng tôi tới không xa Hà Nội lắm, chỉ cách khoảng dăm cây từ chân cầu Long Biên. Lúc này khế trong vườn hăy c̣n nhiều quả xanh lắm, chắc đợt quả này là để dành cho dịp tết Nguyên Đán đây nhưng cũng không phải là hiếm những chùm quả chín vàng, căng mọng những nước trông thật thích mắt. Khế trĩu nặng trên cành, khế đậu xuống mái nhà, khế xà xuống nóc bếp, khế vươn ra ngoài cổng, che rợp đường đi với lúc lỉu những quả là quả. Tôi những chỉ muốn giơ tay lên hái quả xuống cho đầy vạt áo, rồi ngồi bệt trên nền đất mát khư khư ôm chặt khế vào ḷng, đắm ḿnh trong không khí lành lạnh của vườn cây buổi sớm, sưởi ḿnh dưới ánh nắng thu ấm áp và ngắm khế cho thoả thích. Những tán lá khế không đủ dầy, những chiếc lá khế bé nhỏ, mong manh nên có chỗ cho ánh vàng của nắng lách ḿnh qua, vui đùa với gió tạo thành những đốm nắng hoa vàng nhảy nhót, tung tăng trên cành lá, trên trùm quả. Hăy ghé môi cắn vào những múi khế vàng chín mọng, thưởng thức thứ nước chua chua, rôn rốt, ng̣n ngọt của khế, của muối ớt. Ôi chao là ngon!. Hay là ta ăn theo kiểu khế dầm, cóc ngâm vậy nhé. Những múi khế vàng ươm, chín mọng được cắt ngọt, dầm trong ớt đỏ tươi, nh́n đă thấy thích rồi huống chi khi ta lại được nhón tay cầm lên một miếng rồi từ từ đưa lên miệng tận hưởng vị ngon ngọt của nó. Thôi th́ chua, cay, mặn, ngọt đủ cả nhé. Eo ôi, ngon phát sợ lên được mọi người ơi :-)).
***
Hôm nay chủ nhật, các nhà vườn đều rất vắng và đóng cửa im ỉm. Chúng tôi chọn một số nhà có cây quả, có không gian đẹp để vào mua và chụp ảnh nhưng gọi cửa măi không được v́ h́nh như cả nhà đi vắng. Thế là phải chọn đại lấy một nhà. Tôi mắc chứng bệnh tưởng nặng lắm. Trước khi đi tôi cứ chuẩn bị tinh thần nghĩ rằng nơi ḿnh đến sẽ là những khu vườn rộng mênh mông với hàng trăm gốc khế hay chí ít ra mỗi nhà cũng phải có dăm bẩy chục gốc hoặc ít hơn nữa th́ cũng phải là vài ba chục cây nhưng không thể ít hơn thế nữa. Tôi nghĩ vườn khế chắc cũng giống như vườn vải vậy. Thực tế không hẳn như vậy. Làng khế tôi đi, tôi thấy nhà nào nhiều lắm th́ cũng chỉ có hơn chục gốc khế c̣n đâu trung b́nh chỉ độ dăm bẩy gốc. Đất trồng kế đang dần bị thu hẹp lại nhường chỗ cho đất xây dựng với rất nhiều những ngôi nhà cao tầng kiểu biệt thự đang mọc lên san sát dọc theo bờ sông Hồng. Người dân h́nh như không c̣n mặn mà với công việc trồng khế nữa, tuy rằng họ vẫn duy tŕ và bảo vệ giống cây. Tôi chỉ sợ chẳng mấy chốc mà Làng Khế lại sẽ biến thành một làng Nghi Tàm thứ hai với những ngôi nhà biệt thự đồ sộ thay cho cá vàng và cây cảnh.
Trời nắng đẹp nhưng chúng tôi chẳng có khế đẹp để chụp ảnh nên lại tiếp tục hành tŕnh của ḿnh sang cánh đồng hoa cúc vàng.
***
Dọc theo đoạn đê ở gần đầu Cầu Đuống phía bên Gia Lâm là hai triền đê phủ đầy vỏ cây đang được phơi nắng của nhà máy diêm. Nắng sớm, màu trắng ngà của gỗ cùng mùi thơm nồng của vỏ cây tươi và mầu đỏ của phù sa làm chúng tôi thêm háo hức và phấn chấn tinh thần trên con đường ḿnh đi. Tuần này là thời gian thu hoạch ngô nên ngoài đồng rất đông người. Qua triền đê thấp, chúng tôi nh́n thấy ngoài băi, dọc con đường nhỏ giữa hai bên cánh đồng là từng toán xe thồ, chở nặng bao tải bắp đang trên đường về. Cảnh thu hoạch ngô nhộn nhịp quá. Đă thấy thoang thoảng trong gió mùi thơm của rau mùi già. Không phải. Đấy hẳn phải là mùi thơm của hương hoa cúc (cây rau cải cúc để già cho ra hoa) bởi cánh đồng hoa cúc đă hiện ra trong tầm mắt chúng tôi kia rồi. Cả một sóng vàng của cúc trải rộng bao quanh ngôi làng Kim Sơn nhỏ bé. Chúng tôi lao xe xuống vệ đê và chạy ào xuống dưới ruộng. Bạt ngàn là hoa cúc vàng và hoa cúc vàng, bốn bề là cúc vàng tươi. Mai áo đỏ và Hà áo tím nổi bật giữa biển cúc vàng rực. Hai cô tha hồ làm người mẫu cho các anh chụp ảnh. Nào th́ Mai với hoa gài tứ lung tung trên đầu giả bộ làm Súy Vân, rồi chúng tôi kết hoa cho nhau viền quanh mái tóc để làm cô dâu. Hà có lẽ lần đầu đi cùng chúng tôi nên vẫn c̣n e lệ, kín đáo lắm, chưa quen cách mọi người hồn nhiên bày tỏ niềm vui của ḿnh, dịu dàng chứ không tinh nghịch/hiếu động như Mai (Mai là thế đấy nhé).
***
Bạn có biết cúc này để già lấy hoa làm ǵ không?. Để lấy hạt đấy. Hạt hoa ngoài việc dùng làm giống th́ c̣n được bán, xuất khẩu để người ta sản xuất nước hoa, hương liệu và chè (cúc)... Cứ một sào (360m2) cho thu hoạch khoảng từ 30-50 kg hạt tuỳ thuộc vào kết quả có được mùa hay không, thời tiết xấu hay tốt. Thu hoạch của cả làng đạt từ 2-4 tấn/năm và cúc này chỉ trồng được mỗi năm một vụ. Người ta gieo hạt và tính toán để sao cho cúc ra hoa vào khoảng tháng 9 âm lịch và hạt sẽ được thu hoạch từ tháng này trở đi kéo dài cho đến hết tháng chạp. Trung b́nh mỗi kg hạt sẽ bán được từ 18.000 đến 27.000 VNĐ tuỳ thời điểm. Theo lời của một chị đi hái hoa mà tôi gặp th́ trồng cúc vẫn lợi hơn làm lúa nhiều.
***
Cánh đồng cúc rộng mênh mông với bao la một màu vàng của hoa chen lẫn mầu xanh của lá. Hoa như đang dập dờn vẫy gọi bướm đến chơi vườn ḿnh trong nắng chiều đẹp quá. Chúng tôi gặp ba đứa trẻ con đi chăn trâu gần đó đang chơi chốn t́m trong vườn hoa. Đă lâu lắm rồi tôi mới lại nghe thấy những câu: Năm, mười, mười lăm, hai mươi, hai lăm, ba mươi.....ai chưa xong mặc kệ, tôi mở mắt đi t́m....Lũ trẻ chỉ cần ngồi thụp xuống là đă thấy mất hút giữa vườn hoa. Nếu không theo dơi ngay từ đầu nơi thằng bé con trốn th́ tôi đă không thể đoán được chỗ nó nấp. Bọn tôi đ̣i chơi chung với chúng nhưng lũ trẻ không đồng ư kêu các chị lớn rồi. Rồi tôi đ̣i chụp ảnh nhưng một thằng không chịu thế là hai đứa kia cũng a dua theo không cho tôi chụp. Chỉ sau một hồi ngồi tỉ tê, hỏi han chuyện học hành, chuyện chăn trâu, chăn ḅ, chuyện trồng cúc của nhà chúng th́ tôi mới chụp được ảnh mấy thắng bé với lời hứa sẽ gửi ảnh về cho chúng.
***
....Và đă đến lúc chúng tôi phải đi về. Chúng tôi đi giữa ngập tràn nắng vàng với sắc vàng hoa cúc, và lưu luyến gió trời tiễn đưa....
***
Chiều nay TBG nhóm họp để xem ảnh của chuyến đi Hà Giang. Mọi người ồn ào trách móc chúng tôi khi không thông báo về chuyến đi buổi sáng. Thôi th́ "Mùa Hoa Cúc Vàng" này là để gửi đến cho các bạn như một lời xin lỗi “đi mà không báo”. Lần sau ai đi đâu nhớ rủ tôi đi với nhé....
Tiếp phần sau: